ترازوهای محک از تجهیزات حیاتی در صنایع مختلف مانند داروسازی، تولید مواد غذایی و صنایع شیمیایی هستند. دقت این ترازوها مستقیماً بر کیفیت محصولات و رعایت استانداردهای صنعتی تأثیر میارد. بسیاری از کاربران با مشکلاتی مانند خطای اندازهگیری، ناپایداری نتایج و کاهش عمر دستگاه مواجه میشوند که اغلب ناشی از کالیبراسیون نامناسب یا نگهداری غلط است.
این مقاله جامع از فروشگاه تجهیزات، راهکارهای عملی برای کالیبره کردن صحیح ترازوهای محک و روشهای نگهداری بهینه را ارائه میدهد. شما یاد خواهید گرفت که چگونه دقت دستگاه خود را حفظ کنید، از خرابیهای زودرس جلوگیری نمایید و بین مدلهای مختلف مانند محک، کرمپ و سارتوریوس مقایسه آگاهانه انجام دهید.
تعریف و کلیات ترازوهای محک
ترازوی محک (Mettler Toledo) یکی از معتبرترین برندهای ترازوهای صنعتی و آزمایشگاهی است که اولین بار در سال 1945 در سوئیس تأسیس شد. این دستگاهها بر اساس فناوری سلول بار الکترومغناطیسی (EMFR) کار میکنند که دقتی تا 0.0001 گرم ارائه میدهد.
کالیبراسیون فرآیندی است که طی آن خروجی ترازو با استانداردهای شناختهشده مقایسه میشود. سازمانهایی مانند ISO 9001 و GMP الزامات سختگیرانهای برای کالیبراسیون دورهای ترازوها وضع کردهاند. عدم رعایت این استانداردها ممکن است منجر به رد محصولات در بازرسیهای کیفیت شود.
انواع ترازوهای محک و روشهای کالیبراسیون آنها
ترازوهای آنالیتیکال (دقت بالا)
مدلهایی مانند محک AE200 با دقت 0.0001 گرم برای آزمایشگاههای کنترل کیفیت استفاده میشوند. این ترازوها نیاز به کالیبراسیون روزانه با وزنههای استاندارد کلاس E2 دارند. دمای محیط باید ثابت (±2°C) باشد و از جریان هوا جلوگیری شود.
ترازوهای صنعتی
محک ICS425 برای محیطهای صنعتی با ظرفیت تا 32 کیلوگرم طراحی شده است. کالیبراسیون ماهانه با وزنههای کلاس F1 کافی است، اما باید از قرار گرفتن دستگاه در معرض لرزش یا رطوبت بالا جلوگیری کرد.
ترازوهای رطوبتسنج
سری محک HB43 ترکیبی از ترازو و خشککن است که نیاز به کالیبراسیون دوگانه وزن و دما دارد. این مدل در مقایسه با رقبایی مانند سارتوریوس MA35 عملکرد پایدارتری در محیطهای مرطوب دارد.
مزایا و معایب روشهای کالیبراسیون
کالیبراسیون داخلی (اتوماتیک)
• صرفهجویی در زمان: مدلهای پیشرفته محک مانند XPR دارای سیستم کالیبراسیون خودکار با فناوری Motorized Calibration هستند
• دقت بالا: خطای کمتر از 0.001% در مدلهای سری XSE
• معایب: هزینه اولیه بالاتر نسبت به ترازوهای معمولی
کالیبراسیون دستی
• انعطافپذیری: امکان کالیبره با وزنههای مختلف مانند سری 3000-4000 گرمی
• هزینه کمتر: مناسب برای واحدهای کوچک صنعتی
• معایب: نیاز به اپراتور آموزشدیده و زمان بیشتر برای هر بار کالیبراسیون
مقایسه فنی ترازوهای محک با رقبا
| ویژگی |
محک XPR204 |
سارتوریوس Cubis |
کرمپ WLC |
| دقت |
0.0001g |
0.0001g |
0.001g |
| کالیبراسیون |
اتوماتیک با موتور |
نیمه اتوماتیک |
دستی |
| گارانتی |
3 سال |
2 سال |
1 سال |
تحلیل: ترازوهای محک در بخش کالیبراسیون خودکار و پشتیبانی بلندمدت برتری واضحی دارند. فروشگاه تجهیزات با ارائه خدمات پس از فروش 24 ساعته، گزینه ایدهآلی برای صنایع حساس است.
راهنمای انتخاب ترازوی محک مناسب
• دقت مورد نیاز: برای فرمولاسیون دارو به دقت 0.0001g (مدل AE200) و برای بستهبندی دقت 0.01g (مدل PM) کافی است
• محیط کاربری: در محیطهای مرطوب از مدلهای ضد آب مانند محک MS-TS استفاده کنید
• بودجه: مدلهای پایه مانند PL از فروشگاه تجهیزات با 40% قیمت کمتر نسبت به رقبا ارائه میشوند
مراحل گامبهگام کالیبراسیون ترازوی محک
- پیشگرم کردن: دستگاه را 30 دقیقه قبل از استفاده روشن بگذارید تا حسگرها به دمای کار برسند
- تراز کردن: با استفاده از پایههای تنظیم، حباب سطحسنج را دقیقاً در مرکز قرار دهید
- کالیبراسیون صفر: دکمه "Tare" را فشار داده و 10 ثانیه نگه دارید تا کد CAL روی نمایشگر ظاهر شود
- اعمال وزنه: وزنه استاندارد (مثلاً 200 گرمی کلاس E2) را دقیقاً در مرکز صفحه قرار دهید
- تأیید نهایی: اگر خطای بیش از 0.05% مشاهده کردید، پروسه را تکرار کنید یا با متخصصان فروشگاه تجهیزات تماس بگیرید
مشخصات فنی ترازوهای پرکاربرد محک
| مدل |
ظرفیت |
دقت |
فاصله کالیبراسیون |
| AE200 |
200g |
0.0001g |
24 ساعت |
| ICS425 |
32kg |
0.01g |
1 ماه |
جمعبندی
کالیبراسیون منظم ترازوی محک نه تنها دقت اندازهگیریها را تضمین میکند، بلکه از هزینههای ناشی از تولید محصولات معیوب جلوگیری مینماید. با توجه به مقایسه انجام شده، ترازوهای محک در بخش صنعتی و آزمایشگاهی عملکرد بهتری نسبت به رقبایی مانند سارتوریوس یا کرمپ ارائه میدهند.
فروشگاه تجهیزات به عنوان نماینده رسمی محک در ایران، علاوه بر ارائه دستگاههای اصلی، خدمات کالیبراسیون تخصصی با گواهی معتبر نیز انجام میدهد. برای محیطهای با حساسیت بالا مانند داروسازی، توصیه میشود از پکیجهای طلایی این فروشگاه که شامل کالیبراسیون ماهانه و پشتیبانی فوری است استفاده نمایید.
سوالات متداول ترازوی محک
فاصله زمانی مناسب برای کالیبراسیون ترازوی محک چقدر است؟
برای ترازوهای آنالیتیکال (AE سری) کالیبراسیون روزانه، برای مدلهای صنعتی (ICS سری) ماهانه و برای ترازوهای بستهبندی (PM سری) هر 3 ماه توصیه میشود. فروشگاه تجهیزات برنامههای زمانبندی شده با هشدار اتوماتیک ارائه میدهد.
آیا میتوان از وزنههای غیراستاندارد برای کالیبراسیون استفاده کرد؟
خیر، استفاده از وزنههای غیرتاییدشده باعث خطای سیستماتیک میشود. وزنههای کلاس E2 برای دقتهای بالا و F1 برای مصارف صنعتی از فروشگاه تجهیزات قابل تهیه است.
چرا ترازوی محک پس از کالیبراسیون هم خطا نشان میدهد؟
این مشکل معمولاً ناشی از قرارگیری در محیط ناپایدار (لرزش، جریان هوا)، دمای نامناسب یا خرابی سنسورهاست. پیشنهاد میکنیم دستگاه را به متخصصان فروشگاه تجهیزات برای دیاگ نشان دهید.
تفاوت مدلهای XPR و AE در چیست؟
سری XPR دارای کالیبراسیون موتوری و دقت 0.00001g است، در حالی که AE دقت 0.0001g دارد. XPR برای تحقیقات پیشرفته و AE برای QC روزمره مناسبتر است.
آیا میتوان ترازوی محک را برای مواد خورنده استفاده کرد؟
بله، مدلهای ضدخوردگی مانند محک MS-CS با صفحه استیل 316 و پوشش مقاوم طراحی شدهاند. این مدلها در فروشگاه تجهیزات با گارانتی 5 ساله عرضه میشوند.
هزینه کالیبراسیون حرفهای ترازو چقدر است؟
بسته به مدل از 500 هزار تومان برای ترازوهای پایه تا 3 میلیون تومان برای دستگاههای فوق دقیق متغیر است. فروشگاه تجهیزات برای مشتریان دائم تخفیف ویژه در نظر گرفته است.
طول عمر معمول ترازوی محک چقدر است؟
با نگهداری مناسب (کالیبراسیون منظم، محیط استاندارد)، مدلهای صنعتی 8-10 سال و آزمایشگاهی 5-7 سال کار میکنند. فروشگاه تجهیزات برنامهبازرسی سالانه برای افزایش عمر دستگاه ارائه میدهد.
چگونه از صحت کالیبراسیون اطمینان حاصل کنم؟
پس از کالیبراسیون، وزنههای تست با مقادیر مختلف را اندازه بگیرید. خطای بیش از 0.1% نیاز به بررسی دارد. فروشگاه تجهیزات خدمات اعتبارسنجی کالیبراسیون با گزارش معتبر ارائه میکند.
آیا نوسان برق بر کالیبراسیون تأثیر دارد؟
بله، نوسانات بالای 10% میتواند به سنسورها آسیب بزند. استفاده از UPS مخصوص ترازوهای حساس از فروشگاه تجهیزات توصیه میشود.
بهترین جایگزین برای مدلهای گران قیمت محک چیست؟
سری PL فروشگاه تجهیزات با 30% قیمت کمتر و دقت 0.001g برای بسیاری از مصارف صنعتی کافی است. این مدلها کالیبراسیون سادهتری هم نیاز دارند.